Home / Blog

Các định nghĩa trong đo lường


Theo định nghĩa từ Hiệp hội tự động hóa quốc tế ISA (International Society of Automation), thì thiết bị đo lường (instrumentation) được định nghĩa là các thiết bị đo hoặc ứng dụng của chúng cho mục đích quan sát, đo lường hoặc điều khiển Trong đó quy trình công nghệ (process) được định nghĩa là sự thay đổi vật chất hoặc năng lượng vật lý, hóa học làm thay đổi áp suất, nhiệt độ tốc độ, điện thế,.... Điều khiển quá trình công nghệ là sự điều chỉnh hoặc thao tác các biến ảnh hưởng đến quá trình thực hiện một quá trình theo cách để thu được một sản phẩm có chất lượng và số lượng mong muốn một cách hiệu quả .

Trong quy trình công nghệ khai thác dầu khí, bình tách cao áp là một công đoạn công nghệ quan trọng. Lưu chất khai thác từ giếng ở trạng thái bao gồm nước – dầu và khí hòa vào nhau. Khi vào bình tách cao áp, chúng được lưu giữ trong một khoảng thời gian đủ lâu để nước tách khỏi dầu, và khí tách khỏi pha lỏng. Dầu, nước, và khí được đưa vào các công đoạn tiếp theo để xử lý nhằm đạt được chất lượng tốt nhất theo tiêu chuẩn. Ở bình tách, đo mức phân tách giữa dầu và nước rất quan trọng, nhờ mức này mà van điều khiển đường nước sẽ được điều chỉnh tương ứng, nhằm giữ cho mực phân tách này ở giá trị cố định. Ở đây, quy trình công nghệ (process) là bình tách có mục đích tách các nước, dầu và khí. Thiết bị đo (instrumentation) là thiết bị đo mức, áp suất, lưu lượng. Và, điều khiển quá trình công nghệ (process control) là cách thức điều khiển sao cho nước, dầu và khí được tách nhau ra nhiều nhất, giúp các quy trình công nghệ sau đó tạo ra các sản phẩm đạt đúng chỉ tiêu chất lượng.

  • Tự động hóa (Automation): Một hệ thống hoặc phương pháp trong đó nhiều hoặc tất cả các quy trình sản xuất, vận chuyển và kiểm tra các bộ phận và vật liệu được thực hiện hoặc điều khiển tự động bởi các thiết bị tự vận hành, thiết bị điện tử, v.v.
  • Thiết bị đo (Instrument): Bất kỳ thiết bị nào dùng để chỉ thị hoặc đo lường các điều kiện, hiệu suất, vị trí, hướng, và các yếu tố tương tự. Đôi khi chúng được sử dụng để điều khiển hoạt động.
  • Đo lường (Measurement): Độ lớn, số lượng, hoặc kích thước được xác định bằng cách đo lường.

Khi mô tả các chức năng đo lường và điều khiển quy trình, điều quan trọng là phải đảm bảo chúng ta sử dụng thuật ngữ thống nhất. Phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn ANSI/ISA-51.1, Thuật ngữ về Đo lường và Điều khiển Quy trình, bao gồm các định nghĩa cho nhiều thuật ngữ chuyên ngành được sử dụng trong các ngành công nghiệp quy trình, như độ chính xác, dải chết (dead band), trôi (drift), độ trễ (hysteresis), tuyến tính (linearity), độ lặp lại (repeatability) và khả năng tái tạo (reproducibility).