Home / Blog

Viết về hiệu chuẩn (calibration)


Khi bạn đổ xăng tại cây xăng, bạn mong muốn 1 lít xăng được đổ vào xe bạn đúng 1 lít xăng. Hay khi con bạn bị sốt, bạn muốn chắc chắn rằng cặp đo nhiệt mà bạn dùng để kiểm tra nhiệt độ cơ thể của con bạn là chính xác, việc này rất quan trọng vì nếu nhiệt độ đo sai, số chỉ thân nhiệt thấp hơn thực tế có thể làm cho con bạn bị co giật khi sốt, gây nguy hiểm thậm chí đến tính mạng của trẻ.
 
Trong công nghiệp, khi một thiết bị đo mức trong bồn kín chỉ 90%, người vận hành phải chắc chắn rằng mực chất lỏng trong bồn là 90%, nếu thiết bị đo sai, sự cố tràn lưu chất có thể xảy ra. Vụ nổ nhà máy lọc dầu của BP Texas xảy ra là vì thiết bị đo mức không hoạt động đúng chức năng của nó. Trong quan trắc môi trường, các chỉ số quan trắc phải được đo lường thường xuyên, liên tục và chính xác để đảm bảo sự cố môi trường được kiểm soát, tránh gây ra tổn thất cho hệ sinh thái động thực vật và con người.
 
Vậy, để thiết bị đo luôn đo đúng và tin cậy, công tác hiệu chuẩn phải được thường xuyên tiến hành. Hiệu chuẩn, được định nghĩa là 1 hoạt động thử nghiệm mà ở đó các giá trị đo đã được biết trước được tiến hành trên thiết bị đo. Giá trị đo được này được ghi nhận và so sánh với giá trị chuẩn. Các thiết bị chuẩn này thường được kiểm định bởi các cơ quan chức năng với 1 chu kỳ kiểm định nhất định, và được lưu trữ thông tin bằng văn bản. Đối với hóa chất chuẩn thì phải được kiểm định về nồng độ bởi 1 bên thứ 3 có chứng nhận.
 
Khi có sự sai khác giữa giá trị đo thực tế và giá trị chuẩn, công tác hiệu chỉnh được tiến hành nhằm đưa thiết bị về trạng thái đo đúng. Công tác hiệu chuẩn thường được tiến hành với nhiều điểm đo để kiểm tra đặc tính tuyến tính của giá trị đo. Các điểm đo thường là 0%, 25%, 50%, 75% và 100% giá trị toàn dải đo.
 
Hầu hết các thiết bị đo có thể chỉnh định lại zero và span và đưa các giá trị này về giá trị chấp nhận được.

Hiệu chuẩn (calibration), khác với kiểm chuẩn (kiểm định) ở kiểm định kết quả trả về thường là đạt hoặc không đạt. Trong kiểm định, nếu không đạt thì phải hiệu chỉnh và làm kiểm định lại.
Bạn có nhầm lẫn gì giữa các khái niệm hiệu chuẩn, kiểm định, loop test, function test?

No alt text provided for this image

No alt text provided for this image